δε

[Konjunktion (σύνδεσμος) – zu unterscheiden vom Verneinungspartikel (αρνητικό μόριο) "δεν" (bzw. "δε")!]


1. Bedeutung [ΛΜΠ]:

χρησιμοποιείται

1.1. (με αντιθετική ή εναντιωματική σημασία) για να συνδέσει όρους οι οποίοι αντιδιαστέλλονται ο ένας προς τον άλλον – π.χ.:

• δεν μπορούμμε να στηριχτούμε σε κανέναν, γιατί ο μεν ένας τα παρουσιάζει όλα ωραία και εύκολα, ο δε άλλος φέρνει την καταστροφή και την απελπισία

2.2. (συμπλεκτικά) για να συνδέσει ένα νέο στοιχείο με τα προηγούμενα – π.χ.:

• αποφασίστηκε η λήψη μέτρων για τον αυστηρότερο έλεγχο των καυσαερίων, από του χρόνου δε θα απαγορευθεί εντελώς η κυκλοφορία αυτοκινήτων σε ορισμένους κεντρικούς δρόμους

3.3. (με άλλους συνδέσμους χρονικούς, αιτιολογικούς, υποθετικούς) εμφατικά, για να επιτείνει τη σημασία, τη λειτουργία των συνδέσμων – π.χ.:

• πάντα τον φοβόταν, επειδή δε τώρα τελευταία ήταν ιδιαίτερα απειλητικός, θεώρησε καλό να πάρει τα μέτρα της

• καλό είναι να μην πίνεις, εάν δε πρόκειται να οδηγήσεις, ακόμα περισσότερο 


2. Weiters zur Wortbedeutung sowie zur Notwendigkeit der klaren Unterschei­dung zwischen δε (Konjunktion) und δεν (Verneinungspartikel):

Μάνεσης, S. 23 f. und 24 f.:

Μία πρώτη παρατήρηση ως προς το αρνητικό μόριο "δεν". Η αντικατάστασή του από το ακρωτηριασμένο "δε" ενδέχεται να επιφέρει είτε σύγχυση με το "δε" ως μεταβατικό ή αντιθετικό σύνδεσμο ("μεν – δε") είτε την αχρήστευση του συνδεσμικού τούτου ζεύγους, του οποίου η χρήση – παρά το λεγόμενο ότι "η δημοτική δεν το (ανα)γνωρίζει" ή "δεν το χρειάζεται" – είναι όμως συχνή στην καθημερινή μας γλώσσα και την ποικίλλει.

[...]

[... ] Έτσι, στα μεταγλωττισμένα κείμενα του Συντάγματος και των κωδίκων είναι πάγια και αποκλειστική η επιλογή και χρήση [...] του αρνητικού μορίου "δεν", ακέραιου πάντοτε, χωρίς αποβολή του τελικού "-ν", [...], ενώ παράλληλα χρησιμοποιείται το μόριο "δε" ως σύνδεσμος π.χ. μετα­βατικός, για να αποφευχθεί η άκομψη επανάληψη του "και": π.χ. "σε ορισμένη δε περιοχή" (άρθρο 11 §  2 Συντ.), "ανακαλείται δε αυτοδικαίως" (άρθρο 53 § 3 Συντ.), "των δε εισαγγελέων" (άρθρο 87 § 3 Συντ.).


Vollständiger Wortlaut jener Verfassungsbestimmungen, auf die sich Μάνεσης in den von ihm genannten Beispielen bezieht:


GF

DF

EF


Άρθρο 11 § 2

Μόνο στις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις μπορεί να παρίσταται η αστυνομία. Οι υπαίθριες συναθροίσεις μπορούν να απαγορευτούν με αιτιολογημένη απόφαση της αστυνομικής αρχής, γενικά, αν εξαιτίας τους επίκειται σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια, σε ορισμένη δε περιοχή, αν απειλείται σοβαρή διατάραξη της κοινωνικοοικονομικής ζωής, όπως νόμος ορίζει.



Nur öffentlichen Versamm­lun­gen unter freiem Himmel darf die Polizei bei­woh­nen. Die Versammlungen unter freiem Himmel können durch eine mit Gründen versehenen Entschei­dung der Polizei­behörde verboten werden; dies gilt im allgemeinen, wenn durch sie eine Gefahr für die öffentliche Sicherheit bevorsteht, und in einem bestimmten Ortsbereich, wenn eine ernsthafte Störung des ge­sell­schaftlichen und wirtschaftlichen Lebens droht.



The police may be present only at outdoor public assemblies. Outdoor assemblies may be prohibited by a reasoned police authority decision, in general if a serious threat to public security is imminent, and in a specific area, if a serious disturbance of social and economic life is threatened, as specified by law.


Άρθρο 53 § 3

Σε περίπτωση πολέμου η βουλευτική περίοδος παρατείνεται σε όλη τη διάρκειά του. Αν η Βουλή έχει διαλυθεί, η διενέργεια των εκλογών αναστέλλεται εωσότου τελειώσει ο πόλεμος, ανακαλείται δε αυτοδικαίως η Βουλή που έχει διαλυθεί έως το τέλος του.



Im Kriegsfalle verlängert sich die Parla­mentsperiode auf die ganze Dauer des Krieges. Ist das Parlament aufgelöst, wird die Durchführung von Neu­wahlen bis zur Beendigung des Krieges vertagt; bis dahin nimmt das aufgelöste Parla­ment seine Tätigkeit ipso iure wieder auf.



In case of war, the parliamentary term shall be extended for the entire duration thereof. If Parliament has been dissolved, elections shall be postponed until the termination of the war and the Parliament dissolved shall be recalled ipso jure until that time.


Άρθρο 87 § 3

Η επιθεώρηση των τακτικών δικαστών ενεργείται από δικαστές ανώτερου βαθμού καθώς και από τον Εισαγγελέα και τους Αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου, των δε εισαγγελέων από αρεοπαγίτες και εισαγγελείς ανώτερου βαθμού, σύμφωνα με τους ορισμούς του νόμου.



Die Inspektion der ordentli­chen Richter wird von rang­höheren Richtern sowie von dem Staatsanwalt und den stell­ver­tre­ten­den Staatsanwäl­ten beim Areopag, die Inspek­tion der Staatsanwälte von Rich­tern am Areopag und rang­höheren Staats­anwälten nach Maßgabe der Ge­setze durchgeführt.



Regular judges shall be inspected by judges of a superior rank, as well as by the Public Prosecutor and the Deputy Prosecutor of the Supreme Civil and Criminal Court; Public Prosecutors shall be inspected by the Supreme Civil and Criminal Court judges and Public Prosecutors of a superior rank, as specified by law.


3. weitere Beispiele:

• "[...]", προειδοποίησε άλλη μια φορά ο λοχαγός [Βίμμερ] και τώρα αυτό αντήχησε σχεδόν σαν διαταγή. Ο δε αρχίατρος συμπλήρωσε: "[...]"

"[…]", mahnte der Ober­leut­nant Wimmer nochmals, und nun klang es fast wie ein Befehl. Und der Regiments­arzt [Tugut] fügte hinzu: […]

[DF+GF aus: Schnitzler: Spiel]

• Η δε Μύρα φοβήθηκε πως [...]

Mira wiederum fürchtete, […]  [Anm.: In den unmit­tel­bar vorangehenden Sätzen war von einer anderen Frau die Rede gewesen.]

[GF+DF aus: Ζατέλη: Φως]

• Φυσούσε κιόλας, και η Λιλή ούτως ή άλλως δεν άκουγε τίποτα – [...]. Ο δε Χριστό­φορος έτυχε να κοιμάται στο χάνι εκείνο το βράδυ.

Es war auch sehr windig, und [die taube] Lilí hörte sowieso nichts – […]. Was Christóphoros angeht, so übernachtete er [an jenem Abend] zufällig in der Herberge. 

[GF+DF aus: Ζατέλη: Φως]

• η δε φωνή της ικέτευε και μαζί απαιτούσε

ihre Stimme war flehend und fordernd zugleich  [Anm.: also keine Übersetzung des δε]    [GF+DF aus: Ζατέλη: Φως]



Weitere Wörter:

Vorher
  • ΔΑ...δα 1. [allgemein]: δα = συμπληρωματικό μόριο χωρίς συγκεκριμένη σημασία [ΛΔΗ] π.χ.: • Αυτό δα μας έλειπε. [ΛΔΗ] • Όχι δα! [ΛΔΗ] [Anm.: s....
  • ΔΑΚΡΥ, το...δάκρυ, το 1. zur Rechtschreibung [Καρζής, σ. 79]: Όπως ξέρουμε, όλα τα ουδέτερα ονόματα που τελειώνουν σε "ι" γράφονται με γιώτα (όπως: αγόρι, καμίνι, ραβδί)....
  • ΔΑΚΡΥΖΩ...δακρύζω • Κείνη δάκρυσε. Ihr [= der Frau] kamen die Tränen. [GF+DF aus: Σωτηρίου: Χώματα] • έβηχε τόσο που δάκρυζαν τα μάτια του er musste so stark husten,...
  • ΔΑΚΡΥΣΜΕΝΟΣ, -η, -ο...δακρυσμένος, -η, -ο • [...], όταν μια μέρα του είπε δακρυσμένη: "[...]" ° [...], als sie eines Tages unter Tränen zu ihm sagte: "[...]" [GF+DF aus: Σκούρτης:...
  • ΔΑΚΤΥΛΙΟΣ, ο...δακτύλιος, ο [Meldung in "Το Βήμα" vom 12.9.1993 unter der Überschrift: "Αύριο αρχίζει ο δακτύ­λιος"]:...
  • ΔΑΚΤΥΛΟ, το [bzw.] ΔΑΚΤΥΛΟΣ, ο...δάκτυλο, το [bzw.] δάκτυλος, ο s. δάχτυλο, το ...
  • ΔΑΝΕΙΖΩ...δανείζω 1. Bedeutung: a) [aktiv (= δανείζω)]: [jemandem etwas] borgen, leihen [sc. herborgen / Leihgeber sein]:...
  • ΔΑΝΕΙΚΟΣ, -ή, -ό...δανεικός, -ή, -ό 1.1. Bedeutung: (aus)geborgt / (aus)geliehen [a) iS von: hergeborgt (an jemanden verborgt) / b) iS von: sich (aus)geborgt habend] 1.2....
  • ΔΑΠΑΝΗ, η...δαπάνη, η 1. Grundbedeutung: die [finanzielle] Ausgabe; der Aufwand 2. δημοσία δαπάνη ° με δημόσια δαπάνη, με έξοδα του δημοσίου [Κουτρούλης] – π.χ.:...
  • ΔΑΧΤΥΛΟ, το...δάχτυλο, το (verwandte Formen: το δάκτυλο [lt. ΛΜΠ gehoben] // ο δάκτυλος [lt. ΛΜΠ und ΛΚΡ wissenschaftlich bzw. gehoben]) 1. Grundbedeutung: der Finger 2....
Nachher:
  • ΔΕΔΟΜΕΝΟ, το...δεδομένο, το • [...] και χαράμιζε, για τα δικά του δεδομένα, το χρόνο του ράβοντας. ° ......
  • ΔΕΔΟΜΕΝΟΣ, -η, -ο...δεδομένος, -η, -ο 1. [allgemein]: • Γιατί το κορίτσι θα τον κάρφωνε, αυτό ήταν δεδομένο. ° Denn das Mädchen würde ihn anschwärzen, soviel war sicher. [GF+DF aus:...
  • ΔΕΙΛΟΣ, -ή, -ό...δειλός, -ή, -ό = 1) feig // 2) schüchtern ...
  • ΔΕΙΝΑ, τα...δεινά, τα = μεγάλα βάσανα, συμφορές [ΛΜΠ] π.χ.: • τα ξεχωριστά δεινά που τους βρήκαν αυτά τα χρόνια ° alle die Schick­sals­schläge,...
  • ΔΕΙΝΟΣ, -ή, -ό...δεινός, -ή, -ό • οι βουλευτές ήταν [...] δεινοί καπνιστές ° die Deputierten [= Abgeordneten] waren […] große Raucher [DF+GF aus:...
  • ΔΕΙΧΝΩ...δείχνω 1) zeigen 2) aussehen [sc. "wirken" in optischer Hinsicht]: • Δείχνεις κουρασμένος. Du [männl.] siehst müde aus. • έκανε ό,...
  • ΔΕΚΑΔΕΣ...δεκάδες [als Adjektiv]: • [...], ο Βάγκαλης στεκόταν ανάμεσα σε δεκάδες αποτσίγαρα· αν δεν ήταν δεκάδες, ήταν τουλάχιστον δέκα. ° [...],...
  • ΔΕΚΑΤΡΙΑΡΙ, το...δεκατριάρι, το (το 13άρι) = der "Dreizehner" [im Toto] [entspricht dem "Zwölfer" in Österreich - vgl. zB. Abbildung und Text in "Τα Νέα" v. 26.9.1986, S....
  • ΔΕΝ...δεν Übersicht: 1. Schreibweisen "δεν" und "δε": zur Sinnhaftigkeit der konsequenten Verwen­dung von "δεν" 2. είμαι (και) δεν είμαι // [bzw. allgemein:...