πονώ (-άς und [selten] -είς)

1)

a) Schmerzen haben (αισθάνομαι πόνο):

• Οι άρρωστοι δεν πονάνε.

• Λες να πονέσω;  °  Meinst du, ich werde Schmerzen haben? [wenn der Arzt den Ver­band an meiner Hand wechselt]

• Πού πονάς; – Πονώ στο στομάχι / στην πλάτη.

b) [in Zusammenhang mit Körperteilen oder Organen, die mit Schmerz behaftet sind, bzw. mit Vorgängen, die auf Körperteile oder Organe (oder auf das Gemüt) einwirken]:

aa) wehtun / schmerzen / Schmerzen verursachen:

• πονάει το χέρι μου / το στομάχι μου

• το χαλασμένο δόντι πονά

• Λες να πονάει πολύ;  °  Meinst du, es wird sehr wehtun? [sc. das Wechseln des Ver­bandes an meiner Hand]

bb) μου [bzw.*] με πονά(ει) / πονεί ...  =  mir tut … weh / mich schmerzt:

*[s. ΛΜΠ, S. 1469, sowie Moser-Philtsou, Lehrbuch, S. 163]

• Μου πονάει το κεφάλι.   [Σιγαλός, σ. 140]

• μου [bzw.] με πονά(ει) το κεφάλι μου / η κοιλιά μου / η καρδιά μου

• μου [bzw.] με πονούν τα πόδια μου

• Ο χαμός του με πόνεσε.  °  Sein Tod [sc. der meines Vaters] schmerzte mich.   [GF+DF aus: Σωτηρίου: Χώματα]

c) leiden [psychisch; großen Kummer empfinden]:

• πόνεσα πολύ, όταν έμαθα το θάνατό του

2) [jemandem] wehtun (προκαλώ πόνο σε κάποιον) [körperlich oder psychisch]:

• Μη μου σφίγγεις το χέρι τόσο δυνατά! Με πονάς!

• Σε πονάει η ένεση;

• Η αχαριστία του με πόνεσε βαθιά.

• Με πονάει να βλέπω τη γυναίκα που αγάπησα με άλλον. [= "Es" (sc. der Umstand) tut mir weh, …]

3)

a) [mit jemandem] mitfühlen / Mitleid haben (αισθάνομαι συμπόνια):

• Την πονάω την καημένη, μα τι να της κάνω; 

• Δεν πονά καθόλου τους γέρους γονείς του.

• Κανείς δεν πόνεσε για μένα· μόνος μου τα πέρασα όλα.  [Anm.: hier πονώ + για]

b) an etwas hängen (αισθάνομαι ιδιαίτερη αγάπη ή ενδιαφέρον για κάποιον ή κάτι / έχω συναισθηματική σχέση με κάτι / 

    s. auch ΛΔΗ: "πονάω" μερικές φορές σημαίνει αγαπάω, λαχταράω, πεθυμάω):

• Όσο σκληρός κι αν είναι με τους γονείς του, κατά βάθος τούς πονάει.

• Το πονώ το χωριό μου· τόσα χρόνια έζησα εκεί!

• Την πονά τη δουλειά του!

• Ο (ξενιτεμένος) Θανάσης πονάει πολύ το σπίτι του.   [ΛΔΗ]

• Δεν μας πονάει πια ο Αντώνης! Μας ξέχασε.   [ΛΔΗ]