http://work.beesign.at
ena lexiko
είμαι
|
1. Zur Grammatik 2. είναι να / ήταν να: a) [ohne Verneinung] b) [mit Verneinung (δεν είναι να / δεν ήταν να)] 3. αν είναι να (αν ήταν να) // όταν είναι να (όταν ήταν να) 4. είναι που 5. τότε είναι που 6.1. είναι ...[Substantiv/Plural] που 6.2. είναι ... [quantifizierender Zeitbegriff (im Plural oder Singular)] που 7. είναι in Fragen nach Zeit oder Menge (wann? / wie lange? / wie viel? etc.) 8. πώς είσαι; 9. μου είσαι [+ Adjektiv] // μου είσαι σαν 10. είσαι για 11. είμαι με [+ Kleidungsstück] 12. ο/η/το …[Substantiv] είναι ...[Wiederholung des Substantivs] 13. είμαι (και) δεν είμαι: s. unter δεν (Z 2) 14. ...[Adjektiv] + που είμαι: s. unter που (Z 5) 15. είναι που είναι: s. unter που (Z 6) 16. και πού ’σαι [und] και πού ’σαι ακόμα: s. unter πού (Z 6.1 und 6.2) 17. τι είναι να: s. unter τι (Z 8) 18. τι σου είναι: s. unter τι (Z 9) |
1. Zur Grammatik:
Präsens (Ενεστώτας): |
|
είμαι είσαι είναι είμαστε είστε / είσαστε είναι |
ήμουν(α) * είμουν(α) ** ήσουν(α) * είσουν(α) ** ήταν(ε) * είταν(ε) ** ήμαστε / ήμασταν * είμαστε / είμασταν ** ήσαστε / ήσασταν * είσαστε / είσασταν ** ήταν(ε) / ήσαν(ε) * είταν(ε) ** |
*[Ιορδανίδου, S 246:]
Οι β' τύποι (και αυτοί με το τελικό "α" ή "ε") κυρίως στον προφορικό λόγο και στη λογοτεχνία.
**[dazu Καρζής, S 139:]
Στον αιώνα μας, μερικοί δημοτικιστές επιχείρησαν να καθιερώσουν τη γραφή του παρατατικού με "ει" ("είμουν", "είσουν" κλπ.) [...]. Η απόπειρα γνώρισε περιορισμένη μόνο διάδοση και σήμερα πια, για χάρη της χρήσης μιας κοινής γλώσσας, σωστό θα ήταν να εγκαταλειφτεί από τους λίγους που ακόμη επιμένουν σ’ αυτή.
(Anm.: Α. Παππάς [Υπο-γλώσσια Β', S. 117] hält im Paratatikos sogar ausschließlich die Formen auf "η-" für korrekt.)
a) [ohne Verneinung]:
• Είναι (= πρόκειται) να φύγουμε αύριο. [Σιγαλός, σ. 139] |
--- |
• Πρώτη φορά ήταν να κάνει δώρο της μικρής ο κ. Επαμεινώνδας. Δεν έκρινε, λοιπόν, καθόλου σωστό να τσιγκουνευτεί: [...] [aus einem Buch von Δ. Ψαθάς, zitiert in ΛΔΗ, σ. 418 / die Wendung "ήταν να κάνει" wird erläutert als "θα έκανε"] |
--- |
• Κ ά τ ι είναι για να γίνει που δε ματάγινε, [...] [Anm.: hier: είναι για να] |
Irgendwas wird geschehen, was noch nie geschehen ist. |
• Όλα, όσα ήταν να συμβούν, μπορούσε κανείς να τα προβλέψει. |
Alles, was [später (an Unheilvollem) tatsächlich] geschehen würde, war vorherzusehen. [GF (vermutl. Übersetzung aus dem Deutschen) + DF aus: Kalimerhaba] |
• Ύστερ’ απ’ αυτό η απαντοχή γι’ αυτό που ήτανε να συμβεί πύκνωσε μέσα στον αέρα πιο δυνατή, [...] |
Darauf verdichtete sich die Erwartung dessen [sc. des noch Unbekannten], was kommen [sc. geschehen] würde, in der Luft, […] [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• Μαζί θα αντιμετώπιζαν ό,τι ήταν να γίνει. |
Zusammen würden sie sich allem entgegenstellen, was auch geschehen mochte. [dachte er sich] [GF+DF aus: Ζιγκ-ζαγκ] |
• Ό,τι είναι να γίνει, θα γίνει, ούτως ή άλλως. Είτε κλαιγόμαστε, είτε όχι! |
Was [schicksalshaft] kommen muss, kommt sowieso. Ganz egal, ob man grübelt oder nicht! [DF+GF aus: Gaby Hauptmann: Suche …] |
• Γινόταν ό,τι ήτανε να γίνει [...] |
Dann kam, was kommen musste [sc.: es passierte das, was gewohnheitsmäßig immer geschah und daher zu erwarten war], [...] [GF+DF aus: Σκούρτης: Μπαρμπα-Τζωρτζ] |
• Στην αρχή ήταν να γίνει μηχανικός αυτοκινήτων. |
Zuerst sollte er Automechaniker werden. [sc.: es war (ursprünglich) vorgesehen (letztlich wurde er es aber nicht)] [DF+GF aus: Menasse: Vienna] |
• Κείνη τη μέρα είχαμε πρόχειρα στημένα τ’ αντίσκηνα [...], γιατ’ ήτανε να ξεσηκωθούμε το ίδιο βράδυ για δρόμο. |
An jenem Tag hatten wir [= die Soldaten] die Zelte nur provisorisch aufgeschlagen, weil es am gleichen Abend weitergehen [sc. der Marsch fortgesetzt werden] sollte. [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• Ή ταν ή επί τας, είπε μέσα του. Ό,τι ήταν να γίνει θα γίνει. [...] Την προηγούμενη νύχτα δεν είχε κλείσει μάτι βασανισμένος από τις σκοτούρες. [...] Ό,τι είναι να γίνει θα γίνει, ξανασκέφτηκε για να πάρει δύναμη. |
Sieg oder Tod, sagte er bei sich. Was geschehen sollte, würde geschehen. […] In der vergangenen Nacht hatte er von Sorgen gequält kein Auge zugetan. […] Was geschehen soll, wird geschehen, dachte er noch einmal, um Kraft zu schöpfen. [GF+DF aus: Ζιγκ-ζαγκ] |
• Το τρένο είναι να φύγει στις οκτώ ακριβώς. Είναι τώρα οκτώ παρά δύο. |
Um acht Uhr soll der Zug fahren. Es ist zwei vor acht. [GF+DF aus: Truffaut] |
• Τι περιμένουμε στην αγορά συναθροισμένοι; / Είναι οι βάρβαροι να φθάσουν σήμερα. |
Worauf warten wir versammelt auf dem Markt? / [Antwort:] Es sollen heute die Barbaren kommen. [GF+DF aus: Καβάφης: Ithaka] [bzw.] Warum warten wir versammelt auf dem Markt? / [Antwort:] Heute kommen die Barbaren! [GF+DF aus: Καβάφης: Glas] |
• Είναι να φύγουμε την άλλη μέρα. |
Es ist der Abend vor unserer Abreise. [GF+DF aus: Truffaut] |
• Ήταν να φύγει για ένα μεγάλο ταξίδι. Κάπου ενάμιση χρόνο. |
Er [der Seemann] stand kurz vor einer langen Fahrt. Die sollte ungefähr eineinhalb Jahre dauern. [GF+DF aus: Μάρκαρης: Δελτίο] |
• της κρατούσε συντροφιά, απομακρυνόταν απ’ το κρεββάτι όταν ήταν να μπει η ένεση |
er leistete ihr [sc. seiner kranken Tochter im Spital] Gesellschaft, wich von ihrem Bett nur, wenn sie [zwei mal täglich] die Spritze bekommen musste [GF+DF aus: Ζατέλη: Φως] |
• [...], τον βασανίσανε κι ήταν να τόνε κρεμάσουνε. "Μου είχανε περάσει τη θηλιά στο λαιμό. Κείνη τη στιγμή [...]" |
[...], sie folterten ihn und wollten ihn hängen. "Sie hatten mir [schon] die Schlinge um den Hals gelegt. In diesem Augenblick [...]" [kam zufällig ein Vorgesetzter vorbei und gab den Befehl, mich wieder loszubinden und freizulassen] [GF+DF aus: Σωτηρίου: Χώματα] |
• Ο λοχαγός, ξαγριεμένος έναντια στον απρόσεχτο μουλαρά, ήταν να τόνε καμπανίσει για καλά. |
Wütend über die Unvorsichtigkeit [des Maultiertreibers gegenüber Ioannou], wollte der Hauptmann den Maultiertreiber [GF: ihn] gehörig zusammenstauchen. [Doch Ioannou konnte es abwenden (indem er dem Hauptmann versicherte, dass durch die Unachtsamkeit nichts Ernstes passiert sei).] [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• Ήταν να πάει με τους άλλους στους λαγούς ... Γι’ αυτό δεν πήγε; |
Sie wollte mit den anderen zu den Hasen [auf die Waldlichtung] gehen ... Ist sie deswegen [sc.: weil sie dir (auf die Felder) gefolgt ist] [letztlich doch] nicht mitgegangen? |
• Ήταν να φύγουν δυο μέρες πριν οι οικογένειες του Χριστόφορου, έμειναν όμως γιατί η Φεβρωνία δεν έβλεπε πουθενά τον βαφτισιμιό της. |
Die Familien von Christóphoros hatten sich zwei Tage früher auf die Reise machen wollen, doch verzögerte sich das, weil Fewronía ihren Patensohn nirgends finden konnte. [GF+DF aus: Ζατέλη: Φως] |
• σαν έμαθαν πως είναι να τους στείλουνε να παίξουν στα χαρακώματα της πρώτης γραμμής, [...] |
als …[die alten Musiker] erfuhren, dass man sie zum Aufspielen in die erste Linie [sc. in die Schützengräben der vordersten Linie] schicken wolle [sc. dies vom Militärstab angeordnet worden war (was letztlich aber nicht in die Tat umgesetzt wurde)], […] [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• [...], σπίτι μείναμε τελικά. Ήταν να πάμε στο Λυκαβηττό, αλλά με τη βροχή το αναβάλαμε ... [Anm.: geplant war ein Familienausflug auf den Lykavittos] [Λ. Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου: Σπίτι για πέντε] |
--- |
• Είναι να τους ζηλεύεις. |
Sie [= diese Menschen] sind zu beneiden. [GF+DF aus: Όσες φορές] |
• Ήτανε να χάνεις το νου σου. |
Den Verstand konnte man verlieren. [beim Anblick dieser aufregenden Szenerie] [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• Λίγο τρομοκρατημένο, λίγο τσαχπίνικο, σχεδόν αστείο, ήταν να το χαζεύεις με τις ώρες. |
Ein wenig verängstigt, ein wenig kokett, ja beinahe drollig [sc. die Amsel (το κοτσύφι), die im Winter immer im Garten herumhüpfte und an den Salatspitzen im Boden pickte], konnte man ihr stundenlang zusehen, […]. [GF+DF aus: Μηλιώνης: Καλαμάς] |
• Είναι να τους σπάσεις τα δόντια όλους αυτούς τους γαϊδάρους, [...] |
Die Zähne sollte man* diesen Eseln [sc. den Philosophen] einschlagen, […] [weil sie so heuchlerisch und weltfremd sind] [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] *[alternative Übersetzung eventuell: Die Zähne könnte man … (iS von: Die Zähne möchte man ihnen {am liebsten} …)] |
• Ό,τι ήταν να μοιραστούμε στη ζωή μας το μοιραστήκαμε. |
Alles, was wir in unserem Leben [als viele Jahre verheiratetes Ehepaar] miteinander teilen konnten [iS von: alles, was es in unserem Leben zu teilen gab], haben wir geteilt. [GF + DF (Übersetzung aus dem Griechischen) aus: Kalimerhaba] |
• μια ελαφρώς πικρή γεύση για όλα αυτά που ήταν να συμβούν και δεν έγιναν |
--- |
b) [mit Verneinung (δεν είναι να / δεν ήταν να)]:
• Δε φάνηκε κανένας, μήτε σήμερα, ε; – Κανένας. Δεν είναι να ’ρθούνε άλλοι. |
Es ist niemand erschienen [sc.: kein Tourist (an der Ausgrabungsstätte)], auch heute nicht, eh? – [Antwort:] Niemand. Es wird keiner mehr kommen. [da es bereits Winter wird] [GF + DF (Übersetzung aus dem Griechischen) aus: Kalimerhaba] |
• Ήτανε μέρες που έλεγα πως μπα, δεν είναι να τελειώσει ποτές ετούτο το περπάτημα. Θα γεράσω, έλεγα, περπατώντας ολοένα. |
Es gab Tage, an denen ich dachte, dass diese Lauferei [sc. dieses endlose Gehen bei den Fußmärschen (als Soldat)] ganz bestimmt nie mehr aufhört [sc.: aufhören wird]. Ich werde alt werden, dachte ich, und immer noch marschieren. [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• Αχ, κάθε μέρα και κάθε νύχτα απ’ αυτές που φεύγουν δεν είναι να μου ξανάρθει πια, δεν είναι να μου ξανάρθει ποτέ πια ... |
Ach, jeder Tag und jede Nacht, die vorübergehen, sind für mich verloren, für immer verloren … [sc.: wird (für mich) nicht wiederkommen, wird für mich niemals wiederkommen] |
• Όταν ο γιατρός τού το ’πε πως δεν είναι για να ξανάβρει το φως του, [...] [Anm.: hier: δεν είναι για να] |
Als der Arzt [es] ihm mitteilte, dass er nie mehr das Sonnenlicht sehen würde [= werde] [wörtl.: dass er sein (Augen‑)Licht nicht wiederfinden wird (sc. dass er erblindet ist)], […] [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• "Δεν ήταν να ’σουνα και συ υπνοβάτης, βρε ζώον;" έλεγα της κόρης μου. |
"Hättest du denn nicht auch Schlafwandlerin sein können, du Kuh, ...?", sagte ich zu meiner Tochter. [GF+DF aus: Ταχτσής: Στεφάνι] |
• Δεν ήταν δηλαδή να ’χω κι εγώ δυο δικά μου δωμάτια να μην πληρώνω του κάθε κερατά νοίκι; |
Hätte ich denn nicht wirklich auch zwei eigene Zimmer haben können, damit ich nicht an jeden Hahnrei Miete zahlen muss? [GF+DF aus: Ταχτσής: Στεφάνι] |
• Ως το μεσημέρι ο τόπος έβραζε, δεν ήταν να μείνεις άλλο. |
Es wurde heißer, zu Mittag glühte der Strand [vor Hitze], man konnte es nicht mehr aushalten. // Bis zum Mittag wurde die Hitze dann so glühend, dass es [am Strand] kaum mehr auszuhalten war. [GF + (synonyme) DF aus: Μηλιώνης: Καλαμάς] |
• η άλλη δεν μιλούσε, τα φύλαγε όλα για τον εαυτό της – κι ό,τι δεν φύλαγε δεν ήταν για να τ’ ακούς |
die andere wiederum sprach nicht mehr, behielt alles für sich – und was sie nicht für sich behielt, das war kaum mitanzuhören [GF+DF aus: Ζατέλη: Φως] |
• Καλό παιδί ο Σωτήρης και τον αγαπώ. Όμως δεν είναι να του [ε]μπιστευτεί κανείς. Όλο ανακεφαλάδες. |
Ein guter Kerl [ist Sotiris], [und] ich mag ihn. Aber anvertrauen kann man ihm nichts [weshalb ich ihm mein Fischerboot nicht überlasse]. Nichts als Unsinn [hat er] im Kopf. [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• Δεν είναι να βλέπεις το Λάζαρη να πίνει καφέ. |
Lasaris sollte man beim Kaffeetrinken wirklich nicht zuschauen.* [so unappetitlich trank er ihn] [GF+DF aus: Βαμμ.] Man kann Lasaris beim Kaffeetrinken nicht zuschauen. {ohne dass einen ekelt}] |
• Ήθελα να παντρευτώ. Αλλά η μοίρα μού έδειξε άλλο δρόμο. Δεν ήταν να γίνει. |
Ich wollte heiraten. Aber das Schicksal hat mir einen anderen Weg gezeigt. Es sollte nicht sein. [DF+GF aus: Gaby Hauptmann: Suche …] |
• σαν ένα νόημα πρωτοφανέρωτο, που δεν ήταν να το χωρέσει μυαλό ανθρώπου |
wie ein [noch] nie gehörter Begriff, den zu fassen der menschliche Geist außerstande ist * [durchfuhr uns das vom Militärrichter ausgesprochene Wort "Tod(esurteil)"] [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] *[allenfalls alternativ: …, den der menschliche Geist nicht fassen kann] |
• Δεν είχε απομείνει εκεί κανένας δικός μας – αλλά αυτά δεν είναι να τα κουβεντιάζεις. |
Dort [sc. in unserem Dorf, das wir nach 40 Jahren wieder besuchten] war niemand von den Unseren übrig geblieben – aber darüber spricht man lieber nicht. [bzw.] Von den Unsrigen war dort niemand mehr übrig geblieben – aber darüber müssen wir keine Worte verlieren. [iS von: darüber wird nicht gern gesprochen / darüber vermeidet man zu sprechen] [GF + (synonyme) DF aus: Μηλιώνης: Καλαμάς] |
• Μαζί τους κι ο Ισμαήλ – όμως αυτά δεν είναι να τα θυμάσαι με κακία. Καμώματα των παιδιών, συνηθισμένα και στους δικούς μας τους μαχαλάδες. |
Unter ihnen war auch Ismail [sc. unter den Türkenkindern des albanischen Dorfs, die umherziehende Bettler mit Steinen bewarfen und die Hunde auf sie losließen] – aber man sollte das jetzt im nachhinein nicht allzu ernst nehmen; Unarten von Kindern, die auch in unseren [sc. den griechischen] Vierteln üblich waren. [bzw.] Unter ihnen war auch Ismail – aber es wäre sicherlich unangebracht, mit Verbitterung und Wut daran zu denken. Es handelte sich schlicht um Neckereien von Kindern, die auch in unseren Vierteln üblich waren. [GF + (synonyme) DF aus: Μηλιώνης: Καλαμάς] |
[bzw. in anderer Bedeutung, wenn "είναι" sich auf ein konkretes Subjekt bezieht]:
• Δεν ήσαν οι Σπαρτιάται / για να τους οδηγούν και για να τους προστάζουν / σαν πολυτίμους υπηρέτας. [Anm.: hier: δεν ήσαν {...} για να] |
Die Spartaner waren nicht der Schlag, / der sich führen und befehlen lässt / wie nützliches Gesinde. [GF+DF aus: Καβάφης: Ithaka] |
c) αν είναι (ήταν) να // όταν είναι (ήταν) να: s. die folgende Z 3
d) ας ήταν να: s. BSe unter ας (Z 1)
3. αν είναι να (αν ήταν να) // όταν είναι να (όταν ήταν να):
• Αν είναι να φτάσουμε στην Αθήνα τα ξημερώματα, πρέπει να βιαστούμε. |
Wenn wir [mit dem Auto] in der Morgendämmerung in Athen sein wollen (sollen), müssen wir uns beeilen. |
• Ήξερε πόσο εύκολα κάνει κανείς τα παιδιά, αλλά και πόσο εύκολα μπορεί να τα χάσει. Κι αν είναι να τα χάσει – από παιδιά –, γιατί να τα κάνει; |
Er wusste, wie leicht es war, Kinder in die Welt zu setzen, aber auch, wie leicht man sie verlieren kann [zB. wenn sie schwer erkranken]. Und wenn man sie – schon im Kindesalter – verlieren sollte, wozu setzte man sie dann überhaupt erst in die Welt? [GF+DF aus: Ζατέλη: Φως] |
• Αν ήταν να με ρωτούσαν ποιος δρόμος πάει στον ουρανό, θ’ απαντούσα: ο πιο δύσκολος. |
Wenn sie mich fragen würden, welcher Weg in den Himmel führt, würde ich antworten: der schwierigste. [GF aus: Καζαντζάκης: Χριστός // DF vermutl. aus der deutschen Buchübersetzung] |
• Ακόμα κι αν ήταν να μοιραστούν το λογαριασμό, χαλάλι του. |
Selbst wenn sie sich die Rechnung [für den Tavernenbesuch] teilen würden [sc.: selbst wenn sein Bekannter (der ihn zum gemeinsamen Besuch der Taverne animiert hatte) nicht die ganze Rechnung bezahlen sollte], das war die Sache [sc. das köstliche Essen] wert. [GF+DF aus: Ζιγκ-ζαγκ] |
• Ο Μάρκος ένιωσε ρίγος. Αν ήτανε να έρθει στην Ελλάδα για να πάει στο στρατό και στον πόλεμο, καλύτερα να μην ερχότανε ποτέ του. |
Markos [in der Schweiz studierender Grieche, der über die Weihnachtsfeiertage (1895) seine Familie in Athen besucht] überlief ein Schauder [als er die Anderen über einen möglichen Krieg mit den Türken reden hörte]. Wenn er nach Griechenland gekommen sein sollte, um zur Armee und in den Krieg zu gehen, wäre er besser in der Schweiz geblieben [GF: wäre er besser nie (gar nicht erst) gekommen]. [GF+DF aus: Τριανταφύλλου: Εργοστάσιο] |
• Ποιο το όφελος να κάνω αυτή τη δουλειά, αν είναι να περάσω τις διακοπές μου σε αντίσκηνο στο νησί Γουάιτ; |
What's the point of me doing this job if I have to spend my holiday in a tent on the Isle of Wight? [bzw.] Warum mache ich diesen [gut bezahlten] Job [iS von: was bringt es, ihn auszuüben], wenn ich meine Ferien in einem Zelt auf der Insel Wight verbringen muss [anstatt einen schönen Urlaub im Ausland zu machen]? [Begründung einer (britischen) Rechtsanwältin gegenüber ihrem mittellosen Partner, warum sie auch für ihn den gemeinsamen Urlaub (im Ausland) bezahlen möchte] [GF, EF + DF aus: Hornby: High Fidelity] |
• Και στο κάτω-κάτω ... αν ήταν να δώσεις την καρδιά σου σ’ έναν άνδρα έτσι, άδικα των αδίκων, γιατί δεν μου το ’λεγες πριν ξαναπαντρευτώ; |
Und schließlich … wenn du dein Herz schon [leichtfertiger- bzw. unnötigerweise] einem Mann so für nichts und wieder nichts geben musstest [sc.: du dich in ihn verlieben musstest (ohne dass dies von ihm erwidert wird)], hättest du es mir doch sagen können, bevor ich wieder heiratete! |
• Αν είναι να διαλέξω, τότε προτιμώ χίλιες φορές αυτό. |
Wenn ich wählen kann [zwischen den beiden Alternativen], ist's mir so viel lieber. [DF+GF aus: Gaby Hauptmann: Suche …] |
• Αν είναι να ξαναγυρίσω, θα γυρίσω μόνη μου. |
Wenn es mir [weibl.] beschieden ist, zurückzukommen [von der Reise, zu der ich jetzt gerade aufbreche], dann komme ich von selbst. [sucht also nicht nach mir] [GF+DF aus: Ζατέλη: Φως] |
• Αυτή [= η Ιουλία] πάντα έφευγε απ’ το σπίτι αν ήταν να σφάξει η μάνα της καμμιά κόττα. |
Wenn ihre Mutter mal ein Huhn schlachten wollte, lief Ioulía [immer] von zu Hause weg. [um sich den Anblick zu ersparen] [GF+DF aus: Ζατέλη: Φως] |
• Προφανώς, αν ήταν να μετατρέψουμε το χρήμα σε κάτι ιερό, δεν αρκεί τίποτα λιγότερο από μία καθολική επανάσταση στο χρήμα, μία μεταμόρφωση της βασικής του φύσης. |
Obviously, if we are to make money into something sacred, nothing less than a wholesale revolution in money will suffice, a transformation of its essential nature. [Anm.: are to = sollen] [bzw.] Wenn wir Geld in etwas Heiliges verwandeln wollen, wird es also einer gewaltigen Revolution, einer Transformation der grundlegenden Eigenschaften von Geld bedürfen. [GF, EF und DF aus: Eisenstein] |
• Αν ήταν να με κάνει έτσι ο έρωτας, να μου ’λειπε το βύσσινο. [Anm.: vgl. die zweite griechische Übersetzung desselben deutschen Satzes: |
Wenn die Liebe das aus mir machte [sc.: wenn (möglicherweise) die Liebe daran Schuld sein sollte, dass ich mich in den letzten Wochen so unbesonnen benommen hatte], konnte ich gut darauf [sc. auf die Liebe] verzichten. |
• Αν δεν ήταν να φύγω στη Θεσσαλονίκη, θα την άφηνα να κοιμηθεί ακόμα. |
Wenn ich [heute] nicht nach Saloniki fahren ~müsste (~würde), würde ich sie [= meine Tochter (die gestern erst spät zu Bett gegangen ist)] noch schlafen lassen.[Eigenübersetzung] |
• αν είναι να |
wenn es darum geht, dass ... [Eideneier, Neugriechisch ist gar nicht so schwer, Bd. II] |
In vergleichbarem Sinne mit "όταν":
• Στη μέση [...] ήταν ένα τραπέζι, όπου έπαιρνε θέση ένας υπουργός, όταν ήταν να αγορεύσει ή να διαβάσει κάτι. |
In der Mitte […] stand ein Tisch, an welchem einer der Minister Platz nahm, wenn er etwas vorzutragen oder Schriftstücke vorzulegen [GF: oder etwas zu verlesen] hatte. [DF+GF aus: Ross] |
• Όταν όμως ήταν να πάει να επισκεφθεί τον τάφο των θετών γονιών του, [...] |
Aber wenn es darum ging, das Grab seiner Pflegeeltern zu besuchen [= wenn das Thema war, dass er (auf eigenen Wunsch) deren Grab besuchte], [...] [dann legte er andere Maßstäbe an] [DF+GF aus: Menasse: Vienna] |
4. είναι που:
[Anm. 1: "δεν είναι ότι/πως/που ... · είναι ότι/πως/που ...": s. unter δεν (Z 3)]
[Anm. 2: τότε είναι που: s. den folgenden eigenen Punkt]
• Είναι που τον έχω ανάγκη, αλλιώς ... (= δυστυχώς συμβαίνει να) [ΛΚΡ, S 420, linke Spalte, Pkt. Δ.3]
(weitere) BSe:
• Είναι που δεν το βλέπω πουθενά αυτό το "ηθικό μέρος". |
Es ist leider so, dass ich diese [von dir angesprochene] "moralische Seite" nirgends erkennen kann. [sc. die Unmoral, die darin liegen soll, dass ich Soldaten vorsätzlich zur Desertion bzw. Dienstuntauglichkeit verhelfe (wo sie doch ohnedies einen unrechten Krieg führen)] [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• Είναι που τα καταγράφω όλα τόσο καλά στο μυαλό μου. |
Ich merke mir halt alles so schrecklich gut. [DF+GF aus: I. Schulze: Simple Storys] |
• "Είναι που δεν είμαι καλά", σκέφτηκε θλιβερά. |
Ich bin eben nicht ganz gesund, dachte er traurig [als Erklärung für seine plötzliche Übelkeit]. [Anm.: synonym (zweite Übersetzung desselben deutschen Satzes): [DF + (beide) GF aus: Baum: Hotel] |
5. τότε είναι που:
• Χμ, τότε είναι που θα το κάνουν φωλιά τους όλα τα φίδια. ° Hm – da werden sich aber die Schlangen erst recht hier [am Acker] einnisten. [sc.: wenn du den Acker (= το χωράφι) von nun an brach liegen lässt] [GF+DF aus: Ζατέλη: Φως]
[bzw. ähnlich]:
• Όταν το χρήμα επιφορτίζεται με τον πρόσθετο ρόλο του μέσου αποθήκευσης είναι που η επιθυμία μας γι’ αυτό γίνεται απεριόριστη. [Anm.: kein τότε vor είναι] ° It is when money takes on the additional function of store-of-value that our desire for it becomes unlimited. ° Wenn Geld aber zusätzlich [zu seiner primären Rolle als Tauschmittel] die Funktion des Wertaufbewahrungsmittels annimmt, dann wird unsere Begierde danach grenzenlos. [GF, EF und DF aus: Eisenstein]
6.1. είναι ...[Substantiv/Plural] που:
a) es sind …, die …
b)* es gibt …, die … [etc.]:
*(oft auch in der Form: είναι κάτι ...[Substantiv/Plural] που)
• Ήτανε μέρες που έλεγα πως μπα, δεν είναι να τελειώσει ποτές ετούτο το περπάτημα. Θα γεράσω, έλεγα, περπατώντας ολοένα. |
Es gab Tage, an denen ich dachte, dass diese Lauferei [sc. dieses endlose Gehen bei den Fußmärschen (als Soldat)] ganz bestimmt nie mehr aufhört. Ich werde alt werden, dachte ich, und immer noch marschieren. [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• Είναι μέρες που ο πόνος του ποδαριού μου καταλαγιάζει. Κ’ είναι μέρες που μου ’ρχεται να τσιρίζω από τον πόνο. |
An manchen Tagen legt sich der Schmerz in meinem Bein. Aber es kommen [= es gibt auch] Tage, an denen ich vor Schmerz brüllen möchte [weil er wieder so stark geworden ist]. [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• Είναι κάτι νύχτες τώρα τελευταία, που ακούω πέδιλα στις πλάκες, [...] |
Es gibt neuerdings (manche) Nächte, in denen ich Sandalen auf den Platten (Fliesen) höre, […] // In manchen Nächten höre ich neuerdings Sandalen über die Platten schleifen, […]* |
• Τούτη τη λέξη τη νιώθω και θα τη νοιώθω πάντα πολύ δυνατά. Είναι κάτι τέτοιες λέξες [= λέξεις], που χτυπάνε στο κεφάλι σα δυνατό σπίρτο. [Anm.: τη νιώθω και θα τη νοιώθω (!)] |
Dieses Wort [sc. επανάσταση / Revolution] berührt mich und wird mich immer stark berühren. Es gibt einige solche Worte, die zu Kopf steigen wie ein starker Schnaps. [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
• Είναι κάτι ανθρώποι, γεννιούνται μονάχα για να [...] [Anm.: hier ohne "που" vor "γεννιούνται"] |
Es gibt einige Menschen, die nur dazu geboren werden, …[zu …] [GF+DF aus: Μυριβήλης: Η ζωή εν τάφω] |
weitere BSe (aus Liedtexten):
• "Είναι κάτι βράδια, βράδια πικραμένα / που τα νιώθουν μόνο μάτια δακρυσμένα. /
Μοιάζουνε καράβια που ’ναι αραγμένα. / Κάτι τέτοια βράδια πόσο σε ζητώ!"
+ "Είναι κάτι νύχτες που θαρρείς πεθαίνεις / δε γυρνούν οι δείχτες και στα ίδια μένεις. /
Είναι κάτι νύχτες στα παλιά που γέρνεις. / Κάτι τέτοιες νύχτες πόσο σ’ αγαπώ!"
+ "Είναι κάτια βράδια που δεν τα αντέχεις, / λίγο φως γυρεύεις, μα σκοτάδια βλέπεις."
[Γ. Ρουβέλας: τραγούδι "Κάτι βράδια"]
• "Είναι κάτι στιγμές που σου πνίγουν τα στήθια / θέλεις χίλιες φορές να φωνάξεις βοήθεια" [u.a.] [Γ. Καλαμίτσης: τραγούδι "Είναι κάτι στιγμές"]
• "Είναι κάτι λέξεις που ποτέ δεν λέγονται / κι αν τις ξεστομίσεις δεν ξαναμαζεύονται"
+ "Είναι κάτι λέξεις / που πληγές ανοίγουνε" [u.a.] [Νίκος Λουκάς: τραγούδι "Είναι κάτι λέξεις"]
• "Είναι κάτι χέρια που δεν έχουν μπέσα / που κρατούν μαχαίρια και ζητούν και ρέστα."
+ "Είναι κάτι χείλια που σκορπάνε φόβο / σου πουλάνε ζήλια, δεν κρατάνε λόγο." [Ελένη Γιαννατσούλια: τραγούδι "Είναι κάτι μάτια"]
[bzw.]
6.2. είναι ... [quantifizierender Zeitbegriff (im Plural oder Singular)] που:
a) είναι + Verb in Vergangenheitsform
(bzw. ήταν + Verb in Vorvergangenheitsform)
[also unterschiedliche Zeitebenen in den beiden Satzteilen]
= es ist … her, dass … / vor … :
• Είναι μια βδομάδα που μας φέρανε μιαν ομάδα καινούργιους για να [...] |
Es ist jetzt eine Woche her, dass man uns einige Neue [sc. neue Soldaten] [als Verstärkung] brachte, um […] [GF+DF aus: Μ Weitere Wörter:Vorher
Nachher:
 |